Çalışanlara Kendisini Değersiz Hissettirmek

Levent Taşkın 
 

Çalışılan iş yerinde her çalışanın kendisini değerli hissetmesi, o iş yerine ait kendi aidiyetini oluşturması, kendisinin önemsendiğini bilmesi çalışanların motivasyonunu artıran en önemli faktördür. Bununla birlikte çalışanı zinde ve dinamik tutar, veriminin artmasını sağlar. Bu tür çalışanların şirkete ve işine bağlılıkları yüksek olur. Sorumluluk almaktan kaçınmazlar ve elini taşın altına koymaktan çekinmezler. Çözümlere ortak olurlar, fikir verirler ve özveri ile çalışırlar. 

Bir iş yerinde bireylerin yeteneklerinin, işe katkılarının, performanslarının, becerilerinin ve kişisel değerlerinin takdir edilmemesi o çalışanın kendisini değersiz hissetmesine neden olur.  Çalışanların kendilerini değersiz hissetmeleri onların fikirlerinin alınmaması veya verdiği fikirlerin önemsenmemesi, kendileriyle geri bildirim görüşmeleri yapılmaması, kariyer ve kişisel gelişim olanaklarıyla ilgili hiçbir fırsat verilememesi ile de bağlantılıdır. 
 

 

Bir çalışanın kendisini değerli hissetmemesi ya bağlı olduğu yöneticinin yetkinliğinin yetersizliğinden, ya şirket yönetiminin çalışana önem veren bir çalışma ortamını ve buna bağlı bazı prosedürleri uygulamamasından ya da kötü yönetim ve kötü yöneticinin yarattığı toksik iş kültüründen kaynaklanır. Bu tür iş yerlerinde aşağıdaki temel konularda mutlaka uygulamada eksiklikler vardır ya da bu konular madde madde belirtildiği gibi bilerek veya bilmeyerek yanlış yapılıyordur.

1.    Takdir ve teşekkür etme kültürünün olmaması

2.    Başarıları ödüllendiren veya özendiren uygulamaların olmaması

3.    Katılımcı ve fikir alınan bir iş yapış modelinin olmaması

4.    Yeteneklerin veya güçlü yönlerin analiz edilerek çalışanların o alanlarda kullanılmaması

5.    Performans ölçüm ve değerlendirme sisteminin olmaması

6.    Adil ve eşit bir yönetim tarzının olmaması ve güven ortamının yaratılamaması

7.    İşlevsel ve yetenek havuzu oluşturmaya yönelik bir IK departmanının olmaması veya var olan IK’ nın bu          alanda hiçbir yetkinliği veya iş modeli olmaması

8.    Çalışanların karar veya öneri süreçlerine dâhil edilmemesi

9.    Olumsuz, negatif, gurur kırıcı ve moral bozan geri bildirimler veriliyor olması, geri bildirimin nasıl yapılacağının  bilinmemesi veya önemsenmemesi

10.   Kişisel gelişim ve kariyer imkânlarının sunulmaması

11.   Çalışanı her konuda sorumlu tutma, başarıda yöneticinin başarıyı sahiplenip, başarısızlıkta suçu çalışana    yükleme metodu ile kendini koruma basiretsizliği

12.    Adil olmayan iş yükü dağılımı ve kötü zaman yönetimi ile verimsiz çalışma teknikleri

13.    Kötü tutum ve davranış ile çalışanlara karşı yapılan saygısızlık

14.    Dinlenmeme, hitabet ve biat istenme gibi egolu, yukarıdan bakan bir iletişim dilini kullanma

15.    Mikro yönetim yapma ve çalışanın yaptığı her işin detayına müdahil olma isteği

16.    Çalışana güvenmeme ve yaptığı her işi aşırı kontrol ve denetleme isteği

17.    Çalışanlarla empati kurma becerisinin yoksunluğu veya buna gerek duymayacak kadar egolu bir tutum sergileme

18.    Çalışanların şirketten ve yöneticilerinden memnuniyetini ölçmeme ve analiz etmeye gerek duymama

 

 

İyi bir yönetici olmanın üç ana kuralı nedir? 

1.    Kendini
2.    Ekibini 
3.    İşini yönetmektir.

 Bunu yaparken doğru tutum ve davranış ile etkin bir iletişim becerisi gereklidir.

Kişi kendini yönetemiyorsa, doğru tutum ve davranışı sergileyemiyorsa, ilişkilerini iyi yönetemiyorsa, iletişim becerisi zayıfsa ve liderlik becerisi yoksa ekibini de yönetemez. Çalışanın beklentilerini karşılayamayan ve fark yaratamayan her yönetici çalışanı değersizleştirecektir.

Bir yönetici için yetenekli çalışanları elde tutmak ve onlarla çalışmayı uzun süre başarmak önemli bir yetkinliktir. Bunun için çalışana kendisini değerli hissettirmesi ve ona yol göstermesi önceliklidir. 

Bütün başarıları personelinize mal edin; yapılan hataları ise kendiniz üstlenin. Bu yüzden bedel ödemek zorunda kalsanız bile bunun tersini yapmayın. Çalışanlara yeteneklerini gösterebileceği, katkı sağlayabilecekleri işler için fırsat yaratmaya özen gösterilmelidir. İş ve görev dağılımı yaparken çalışanlar kayırılmamalıdır. Önemli işleri veya projeleri sadece kendimize yakın gördüğümüz kişilere vererek yetenekli çalışanları verimsiz kullanmadığımız gibi, adil ve eşit davranmamış oluruz ki bu da çalışanların güvenini sarsar. Çalışanları motive edecek takdir ve teşekkür etmeyi alışkanlık haline getirmek onların ruhuna enerji verir. 

Çalışanların fikirlerini almak, onları dinlemek, çalışanların kişisel gelişimlerine destek vermek ve kariyer fırsatları yaratmak onları önemsediğinizin önemli bir göstergesidir. 

Hiçbir yöneticinin hatta hiçbir kimsenin çalışanı ile gurur kırıcı, rencide edici, kaba bir tutum ve davranışla konuşma hakkı yoktur. Sert bir tavırla hitabet, biat isteyen bir tavır, sürekli eleştiren ve hata arayan bir yaklaşım çalışanları değersizleştirir. Çalışanların gururunu incitecek, onları küçümsenmiş hissettirecek ve moralini bozacak davranışlar, insana saygısızlık olduğu gibi, çalışanların kendilerini önemsiz hissetmesini sağlayacaktır. 

Çalışanlarla ilişkilerde sahip olduğunuz mevki veya koltuğun gücünü hissettirmek yerine, saygı ve yetkinliğin getirdiği bir davranış şekli iletişimde olmak önemlidir. Ekip lideri olarak ekibin tüm sorumluluğunu almak, hatalarının kendi hatanız; başarılarının ekibin başarısı olduğunu hissettirmek ekibi önemsediğinizin başka bir göstergesidir. 

Bilgiyi paylaşmak, hedeflere ortak hale gelecek beyin fırtınaları yapmak, soru sormalarına ve işi yapmalarına olanak tanıyacak projelerde görevlerde sorumluluk vermek, kişisel gelişimlerine yönelik koçluk yapmak, performansları ile ilgili düzenli geri bildirimler yapmak, onlara kariyer planlaması için fırsatlar vermek gibi düzenli iletişimler kurarak desteklemek çalışanları önemsediğinizi gösterir. 

Çalışanınıza güvenin. Onların inisiyatif kullanmalarına izin verin, arkalarında durun. Onları koruyun. Hata yapmalarından korkmayın. Onlarla konuşun, zaman ayırın. Onları dinleyin ve görüşlerini önemseyin. Onları cesaretlendirin. En önemlisi onlara saygılı davranın. Onlara yol gösterin ve rol model olun.

Çalışanlar sadece bilgi, liderlik ve tecrübesiyle değil doğru tutum ve davranışıyla kendisini önemseyen yöneticilere saygı duyarlar. Onlara güvenirler. Güven duyulan yöneticiler bağlı ve özveriyle çalışan tutkulu çalışanlar yaratırlar