Otoparklar, Ticari ve Endüstriyel Yapılarda Elektrikli Araç Sarj Donanımı Elektrik Tesisatı Gereksinimleri
Otoparklar, Ticari ve Endüstriyel Yapılarda Elektrikli Araç Sarj Donanımı
Elektrik Tesisatı Gereksinimleri
ETP Elektrikli Araç Çalışma Grubu
Artur Değirmenci
Bu yazımızda topluma açık ve özel otoparklar ile alışveriş merkezleri, oteller, ofisler mağazalar, fabrikalar vb. alanlardaki tek katlı yada çok katlı açık veya kapalı tüm otoparklarda ilgili standartlar doğrultusunda sarj donanımı/istasyonu elektrik tesisatı gereklilikleri anlatılacaktır.
Ticari ve endüstriyel tesisatlarda gerçekleştirilebilecek elektrik tesisatı kurulumlarının kapsamı farklı olabileceği için özel olarak ilgili tesis incelenerek yol gösterilebilir. DC sarj donanımı kurulacak bir çok yapıda ve tesiste 34,5 k V, 31,5 k V /400 V yeni trafo merkezleri kurulması gerekecektir.
Bu yazımızın konusu olan tüm yapılarda tasarım ve kurulumunda sarj donanımı /istasyonu elektrik tesisatı TS HD 60364 serisi standartların , HD 60364-7-722 standardının gereklerine ve üretici talimatlarına uygun olmalıdır.
Alçak Gerilim (A.G.) dağıtım tesisatının/şebekesinin topraklama sistemlerine göre tasarım ve kurulumda göz önüne alınacak sarj donanımının tesisatları ile ilgili bazı özet bilgiler aşağıdadır.
Tüm topraklama sistemlerinde , topraklama sisteminden bağımsız olarak aşağıdaki gerekler yerine getirilmelidir.
a) TS HD 60364-5-54, TS HD 60364-4-41 standartlarının topraklama ve eşpotansiyel dengeleme kurallarına uyulmalıdır.
b) TS HD 60364-4-41 Madde 411.3.1.1 gereği aynı anda erişilebilen “dış(açıktaki) tüm iletken bölümler “ aynı topraklama sistemine bağlı olmalıdır.
c) Ayrı topraklama düzenlemeleri ile beslenen tesisatlar olduğunda olası sorunları önlemek için uygun koruma önlemlerinin alınmasına dikkat edilmelidir.
TN-S Dağıtım Şebekesinde :
Alçak Gerilim (A.G.) dağıtım tesisatının topraklama sisteminin TN-S şebeke olması araç sarj donanımın kurulumunu ve risk analizini kolaylaştırmaktadır.
Tesisatçı topraklama ve eşpostansiyel dengeleme düzenlemelerinin TS HD 60364 standartlarının gereklerini karşıladığını onaylamalıdır.
TN-C-S Dağıtım Şebekesinde :
Büyük yada küçük ticari ve endüstriyel tesisatlarda TN-C-S şebekelerde çoklu koruma topraklaması ( Dağıtım devresinde sık sık topraklanmış PEN) kullanılır ise uyulması gereken kurallar bulunmaktadır.
TN-S A.G. dağıtım şebekesinin kaynağa kadar TN-S olduğu ve TN-C-S'ye dönüştürülmeyeceği ilgili dağıtım şebekesi yetkilileri tarafından garanti edilmediği sürece, bu tür tesisler TN-C-S sistemleri çoklu koruma topraklaması /dağıtım devresinde sık sık topraklanmış PEN( Birleştirilmiş koruma ve nötr iletkeni) olarak değerlendirilecektir.
Bir TN sisteminde, bir bağlantı noktasını besleyen bir devre bir PEN iletkeni içermemelidir, bir bağlantı noktasını besleyen son devre bir TN-S sistemi olacaktır.
Bina içindeki sarj donanımın bağlantısı ve aracın aynı bina içinde olması sağlanabiliyorsa ( Yeraltı Otoparkları , çok katlı otoparklar vb.) bina içindeki TN-C-S Dağıtım şebekesine özellikle bağlanabilir.
TS HD 60364-4-41 Madde 411.3.1.2 , TS HD 60364-5-54 Madde 544.1.1 gereklerine uyulmalıdır.
Elektrikli araç şarj donanımı ve/veya şarj edilen araç bina dışında ise;
Üç fazlı sistemlerde; TN-C-S Dağıtım şebekesinde PEN (Birleştirilmiş Koruma ve Nötr ) iletkeninin koparak beslemenin korumasının açık devre haline gelmesi durumunda tesisin ana topraklama barası ile Toprak arasındaki maksimum voltaj 70 V rms'yi aşmamalıdır.
İngiltere’de BS 7671 standardı bölüm 722 , 722.411.4.1 , Annex A 722 ‘nin gerekleri doğrultusunda hareket edilmesi gerekir. BS 7671 Bölüm 722.411.4.1’de açıklanan yöntemlerden biri kullanılmadığı sürece sarj noktası kurulumuna izin verilmez.
TN-C Dağıtım Şebekesinde :
TS HD 60364-7-722 Madde 722 Bir TN-C-S sisteminde, bir bağlantı noktasını besleyen son devre bir TN-S sistemi olacağını açıkça belirtmektedir. Yani TN-C Sistem kullanımı açıkça yasaklanmıştır.
TT Dağıtım Şebekesinde :
Alçak Gerilim dağıtım tesisatı topraklama sistemi TT ise araç sarj donanımı için uygun olmakla birlikte , TS HD 60364-4-41 Madde 411.3.1.1 gerekliliklerin yerine getirilmesi gerekir. Kurulumu yapan kişi, topraklama ve bağlama düzenlemelerinin bir TT sistemi için gerekliliklerin karşılandığını ve tüm eksikliklerin giderildiğini doğrulamalıdır.
Ayrıca İngiltere’de BS 7671 Bölüm 722 Madde 722.411.4.1 seçeneklerinden hiçbiri uygulamada gerçekleştirilemiyorsa ve bina dışında bir araç sarjı yapılacaksa aşağıdaki seçenekler değerlendirilebilir.
- Sadece sarj devresi için TT topraklama gerçekleştirilmesi
- Tüm tesisatın TT sisteme dönüştürülmesi
- Ayırma transformatörü kullanılması
TS HD 60364-7-722 Madde 722.314.101 gereği Elektrikli aracın bağlantısı için özel bir devre sağlanmalıdır.
TS HD 60364-7-722 Madde 722.311 gereği tesisatın tüm bağlantı noktaları aynı anda kullanılabileceğinden, EV besleme ekipmanına bir yük kontrolü bulunmadığı sürece bağlantı noktasının kendi nominal akımında veya şarj istasyonunun yapılandırılmış maksimum şarj akımında kullanıldığı kabul edilecektir. (Son devrenin talep faktörü 1’e eşittir.)
Elektrik çarpmasına karşı koruma için TS HD 60364-7-722 Madde 722.41 gerekleri yerine getirilmelidir.
TS HD 60364-7-722 Madde 722.410.3 gereği;
-TS HD 60364-4-41 Ek C ‘de, Ek- B Madde B.2 belirtilen koruma önlemleri uygulanmayacaktır.
- TS HD 60364-4-41 Madde B.3'te belirtilen ulaşılamayacak yere yerleştirme koruma önlemi yalnızca IEC 61851-23-13'e uygun bir otomatik bağlantı sistemi kullanıldığında uygulanabilir.
Beslemenin otomatik kesilmesi koruma önlemi TS HD 60364-7-722 Madde 722.411 gerekleri doğrultusunda uygulanmalıdır.
Elektrikli araç şarj donanımı devresi hata koruması gerekleri TS HD 60364-7-722 Madde 722.411.3 doğrultusunda uygulanacaktır.
TS HD 60364-7-722 Madde 722.411.3.3 gereği Her bir şarj noktası bir 30 mA RCD ile korunmalıdır.
Bağlantı noktasına monte edilen veya şarj ekipmanına dahil edilen herhangi bir RCD ile devrenin başlangıcındaki koruma arasında koordinasyon (seçicilik) olmalıdır.
Her bir bağlantı noktasını HD 60364-7-722 Madde 722.411.3.3 doğrultusunda RCD'ler en azından RCD tip A gerekliliklerine uygun olmalı ve 30 mA'yı aşmayan bir nominal artık çalışma akımına sahip olmalıdır.
Elektrikli araç şarj istasyonunun TS HD 62196 serisi standartlar ile uyumlu bir priz veya araç konektörü ile donatıldığı durumlarda, elektrikli araç şarj istasyonu tarafında gereğinin yapılması dışında, d.a. (Doğru Akım) hata akımına karşı koruyucu önlemler alınmalıdır. Her bir bağlantı noktası için uygun önlemler aşağıdaki gibi olacaktır:
- B tipi bir RCD kullanımı; veya
- IEC 62955 ile standardı ile uyumlu bir artık doğru akım tespit cihazı (RDC-DD) ile birlikte A tipi bir RCD kullanımı; veya
-F tipi bir RCD'nin bir kaçak doğru akım tespit cihazı ile birlikte kullanılması (RDC-DD) IEC 62955 ile uyumludur.
RCD'ler aşağıdaki standartlardan birine uygun olmalıdır: IEC 61008-1, IEC 61009-1, IEC 60947-2 veya IEC 62423.
Bağlantı noktasının SELV veya elektrik ayırma gibi elektrik çarpmasına karşı diğer koruma önlemleri ile korunması durumunda Madde 722.531.2.101 uygulanmaz.
HD 60364-5-53 Madde 536 gerekleri doğrultusunda elektrikli araç sarj donanımını devresini ayırmak için gereği yapılacaktır.
Elektriksel ayırma TS HD 60364-7-722 Madde 722.413 gereklerine uygun olacaktır. Ayrılmış devre, aşağıdakilere uygun bir ayırma transformatörü aracılığıyla sağlanacaktır IEC 61558-2-4 ve ayrılmış devrenin gerilimi 500 V'u aşmamalıdır.
EA Sarj donanımı üretici önerileri de göz önüne alınarak TS HD 60364-5-52 standardı gerekleri doğrultusunda EA Şarj donanımı devresi kablo tipi ve kesit alanı seçimi gerçekleştirilecektir.
EA Sarj donanımı dış ortama kurulduğunda su sıçramalarına karşı (AD4) en azından IPX4 koruma derecesinde, katı yabancı cisimlere karşı (AE3) en azından IP4X olmalı , yani en azından IP 44 olarak seçilmelidir.
Topluma açık alanlarda kurulumu yapılan EA Sarj donanımı mekanik darbelere karşı koruma için yüksek şiddete etki ( AG3) göz önüne alınarak HD 60364-7-722 Madde 722.512.2.103 ‘te belirtildiği gibi korunacaktır.
Binada yıldırımdan korunma sistemi bulunduğunda, TS EN 62305 standardı ve HD 60364-4-41 Madde 411.3.1.2 doğrultusunda gereği yapılacaktır.
Şarj donanımının kurulumu sonrasında uygun şekilde çalışıp çalışmadığı doğrulanmalıdır. Kurulum esnasında, kurulum tamamlandıktan sonra ve tesisat devreye alınmadan önce; tesisatın ilgili standarda ve şarj donanımı üreticisinin talimatlarına uygun olduğunu doğrulamak için, tesisat incelenmeli ve test edilerek, raporlanmalıdır.
Tesisatın ilk doğrtulaması( test ve devreye alınması) HD 60364-6 , periyodik denetimi ve testlerde yine ilgili stardartlar ve yönetmelikler doğrultusunda yapılmalıdır. İlk doğrulama ve periyodik denetimin tamamlanmasının sonra , Elektrik Tesisatı Durum Raporları düzenlenmelidir.
Paylaş:
SON YAZILAR
ISO 17840: Dünya Çapındaki İlk İtfaiyeci Standardı Bölüm-2
02 Temmuz 2024
ISO/IEC 27001:2022 KOBİ El Kitabı:2024 Yayınlandı!
27 Haziran 2024
Yeşil Hidrojen Ekosistemine Doğru (RES4 Afrika Vakfı) Bölüm-4
27 Haziran 2024
E-BÜLTEN KAYIT
Güncel makalelerimizden haberdar olmak için e-bültene kayıt olun!
Güncel makalelerimizden haberdar olmak için e-bültene kayıt olun!