Kaynak:ntv.com.tr

İzmir’de Yaşanan Elim  Olayın Temel Nedeni
Güncel Standartlara ve Yönetmeliklere Uyulmaması..!


Sabri Günaydın

 

Basın ve sosyal medyada yapılan açıklamalar doğrultusunda; İzmir'de sağanak yağışta elektrik akımına kapılan iki kişinin hayatını kaybettiği elim olayın temel nedeninin güncel standartlar ve yönetmelikler doğrultusunda gereğinin yapılmaması olduğu anlaşılıyor.   

Ayrıca kentlerde altyapı yapan kuruluşların eşgüdüm içerisinde olmalarını sağlayan yönetmelikler olmasına rağmen bu Alt Yapı Koordinasyon Merkezi (İzmir’de AYKOME) etkin olarak çalıştırılmaları sağlanmalıdır. 
 

Kaynak:ankahaber.net


Kaynak:Haberler.com (İHA) 


 

Elim olay Türk Standartları Enstitümüz tarafından da yayınlanmış olan aşağıdaki güncel IEC ( Uluslararası Elektroteknik Komisyonu) ve CENELEC (Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi)  HD standartları doğrultusunda değerlendirilmelidir. 

a)    IEC 60364-1:2005 
HD 60364-1:2008 /A11:2017
Alçak gerilim elektrik tesisatları- Bölüm 1: Ana prensipler, genel karakteristiklerin değerlendirilmesi ve tarifler

b)    IEC 60364-4-41:2005+AMD1:2017 CSV/COR1:2018
HD 60364-4-41: 2017/A11:2017/A12:2019 
Alçak gerilim elektrik tesisatları -  Bölüm 4: Güvenlik için koruma Grup 41 - Elektrik çarpmasına karşı koruma

c)    IEC 60364-5-52:2009/COR1:2011
HD 60364-5-52:2011/A11:2017/A12:2022
Alçak gerilim elektrik tesisatları -   Bölüm 5-52: Elektrik donanımının seçilmesi ve montajı-Bağlantı sistemleri (İletkenler/Kablolar) 

d)    IEC 60364-5-54:2011/AMD1:2021
HD 60364-5-54:2011/A11:2017/A1:2022
Alçak gerilim elektrik tesisatları  – Bölüm 5-54: Elektriksel teçhizatın seçilmesi ve montajı – Topraklama düzenlemeleri, koruma iletkenleri ve eş potansiyel dengeleme iletkenleri

e)    IEC 60364-6:2016/COR1:2017
HD 60364-6:2016/A11:2017/A12:2017/AC:2017-11 
Alçak gerilim elektrik tesisatları  – Bölüm 6: Doğrulama

f) EN 50110-1:2013  Elektrik tesislerinin  işletilmesi Bölüm1:Genel Kurallar,
EN 50110-2:2010 Elektrik tesislerinin  işletilmesi Bölüm 2:Ulusal ekler

g) IEC 60479-1:2018 Elektrik akımın insanlar ve hayvanlar üzerindeki etkileri - Bölüm 2: Özel hususlar, 
IEC 60479-2:2019 Elektrik  akımın insanlar ve hayvanlar üzerindeki etkileri - Bölüm 2: Özel hususlar,
IEC TR 60479-5:2007+COR1:2013 Elektrik akımın insanlar ve hayvanlar üzerindeki etkileri - Bölüm 5: Fizyolojik etkiler için dokunma gerilimi  eşik değerleri

“Elektrik tesislerinin ve tesisatlarının tasarımı (projelendirme), kurulumu /yapımı, doğrulanması / test ve devreye alınması,  periyodik bakım ve denetimi,  işletilmesi güncel standartlar ve yönetmelikler doğrultusunda yapılmalıdır.

Basından alınan haberlerde elim olay ile ilgili daha detaylı ikinci bir bilirkişi raporu hazırlandığı belirtilmektedir. Bu rapor yayınlandıktan standartlar doğrultusunda detaylı teknik bilgilendirmeleri yazı dizileri ile yayınlayacağız. 


Ülkemizde yapılardaki elektrik tesisatlarının tasarımı, kurulumu, doğrulanması, periyodik bakım ve denetimi  işletilmesi  ile ilgili bazı yönetmeliklerin güncel EN, HD, IEC standartları açısından değerlendirilmesi aşağıdadır.


•    Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliği

Elektrik Mühendisleri Odamızca uzun süren çalışmalar sonucunda o tarihlerdeki güncel standartlar doğrultusunda, ilgili standartlarda atıf edilerek hazırlanan yönetmelik taslağı,  2002 yılında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımıza gönderilmiştir. Bakanlığımıza gönderilen yönetmelik taslağı Bakanlığımızca bazı maddeleri değiştirilerek ve anlaşılması mümkün olmayan bir şekilde standart atıfları çıkartılarak bir yıl sonra 2003 yılında yayınlanmıştır.

Aradan geçen 21 yıl boyunca standart atıfları yapılarak, teknolojik gelişmeler doğrultusunda yönetmelik güncellenmemiştir.

2019 yılında Elektrik Mühendisleri Odamız tarafından,  güncel standartların atıf edilmesi çalışmaları yapılarak yönetmelik taslağı Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığımıza gönderilmiştir.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımızca can ve mal güvenliği açısından en kısa zamanda yayınlanmalıdır. 
 

•    Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği

Yönetmelik 1984 yılında yayınlanmıştır. 1986, 1995, 1996, 1998, 2000, 2004, …2018 yıllarında yapılan tüm değişikliklere rağmen; ilgili, ilişkili güncel standartlar ile güncel HD 60364 ve IEC 60364 serisi standartlarını yansıtmamakta olup güncel standartların, teknolojik gelişmelerin çok gerisinde kalan, can ve mal güvenliği açısından yönetmeliğin acilen güncellenmesi gereklidir. 

Çok doğal olarak aradan geçen 40  yıllık süreçte teknolojik gelişmeler doğrultusunda ilgili ve ilişkili standartların tümü  bir kaç kez güncellenmiştir.

2019 yılında Elektrik Mühendisleri Odamız tarafından teknolojik gelişmeler,  güncel standartlar doğrultusunda yönetmelik güncelleme çalışmaları yapılarak taslak çalışma Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımıza gönderilmiştir

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımızca can ve mal güvenliği açısından en kısa zamanda yayınlanmalıdır.
 

•    Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği

Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği 2001 yılında çok uzun süren çalışmalar sonucunda yayınlanmıştır.  
Ancak aradan geçen 23 yıldaki teknolojik gelişmeler,  güncel standartlardaki değişiklikler doğrultusunda, güncel standartlar atıf edilerek güncellenmesi gereklidir.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımızca can ve mal güvenliği açısından en kısa zamanda yayınlanmalıdır


•    Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 

Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği 2000 yılında yayınlanmış ve yayınlandığı tarihte güncel teknolojik gelişmeler doğrultusunda güncel bir yönetmeliktir.

Ancak aradan geçen 24 yıldaki teknolojik gelişmeler, güncel standartlardaki değişiklikler doğrultusunda, güncel standartlar atıf edilerek güncellenmesi gereklidir.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımızca can ve mal güvenliği açısından en kısa zamanda yayınlanmalıdır.
 
•    Elektrik İletim ve İletişim sistemleri Deprem Yönetmeliği 

Enerji ve Tabii Kaynaklar  Bakanlığımız  tarafından 03.02.2021  Tarihli 31384 sayılı Resmi Gazete' de yayınlanmış, devreye girmesi için 3 yıl süre tanınan Elektrik İletim  ve İletişim sistemleri Deprem Yönetmeliği güncel EN, IEC standartları doğrultusunda güncellenerek ve gereken değişiklikler yapılarak vakit kaybetmeksizin  yayınlanması amacıyla ETP olarak görüşlerimiz bakanlığımıza iletilmiştir. 

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımızca  ülke güvenliği, can ve mal güvenliği açısından güncel standartlar doğrultusunda görüşlerimizin değerlendirilmeli ve yönetmelik güncellenerek en kısa zamanda yayınlanmalıdır.


•    Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik 2002 yılında çok uzun süren, çok detaylı çalışmalar sonucunda (2002) yılında yayınlanmıştır. 2007, 2009, 2015, 2020, 2021  yıllarında da yönetmelikte değişiklik ve güncelleme çalışmaları yapılmıştır.

Elektrik Tesisat Portalımız ETP-Yangın Güvenliği, ETP -Yangın Algılama, ETP-Yangın Yalıtımı, ETP-CPR, Kablolar çalışma gruplarımızca yapılan çok detaylı çalışmalar sonrasında değişiklik önerilerimiz de bakanlığımıza gönderilmiştir. CPR-Kablolar ile ilgili  bakanlığımız sektörel görüşleri de almış ve bu konudaki yönetmelik  değişikliğini  sonuçlandırmıştır. 

Çevre ve Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızdan can ve mal güvenliği açısından Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğimizin güncellenerek CPR-Kablolar ile ilgili   değişiklikler öncelikli olmak üzere en kısa zamanda yayınlanmalıdır.


•    Işık Kirliliği Yönetmelik Taslağı 

Genel aydınlatma kapsamındaki işlevsel ve mimari dış aydınlatma sistemlerinin tasarlanması, uygulanması ve kullanılması süreçlerinde ışık kirliliğinin engellenmesi temel ölçüt olmalı, dış aydınlatma kurulumlarının en az zararlı etki ve en çok yarar sağlayacak şekilde yapılmasına dikkat edilmelidir. Bu amaçla, ışık kirliliğinin olumsuz etkilerinin en aza indirilmesine yönelik ulusal mevzuat(lar) oluşturulmalıdır. 

ETP Işık Kirliliği Çalışma grubumuzca  hazırlanan  "Işık Kirliliği Yönetmelik Taslağı" ve "Cezai İşlemler taslağı" bakanlığımıza gönderilmiştir. 

Çevre ve Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızdan yönetmeliğin en kısa zamanda yayınlanmalıdır.


Ayrıca TEİAŞ ve TEDAŞ  kuruluşlarımızın yönetmelik ve şartnamelerinin de güncel standartlar doğrultusunda güncelleme çalışmalarına  sürekli olarak  devam edilmelidir.

Can ve mal güvenliği, teknolojik gelişmeler doğrultusunda sürekli yenilenen standartların güncel olarak yönetmeliklerde, şartnamelerde yer alması ve güncel standartların sürekli takip edilerek yönetmeliklerdeki, şartnamelerdeki ilgili standartların güncellenmesi gereklidir