AB Binalarda Enerji Performansı Direktifi Değişikliği

Levent Taşkın 

 

Binaların enerji performansını artırmak için AB, Binalarda Enerji Performansı Direktifi (EU/2024/1275)  ile Enerji Verimliliği Direktifini (EU/2023/1791) revize etmiştir. Yeni revize direktifler 8 Mayıs 2024 tarihinde AB Resmi Gazetesinde yayımlanmıştır. 28 Mayıs 2024 Revize Binalarda Enerji Performansı Direktifi (EPBD) yürürlüğe girmiştir.  Revize edilen direktifler doğrultusunda yeni bir yasal çerçeve oluşturmuştur. 

AB, Binalarda Enerji Performansı Direktifi (EU/2024/1275) değişikliği için lütfen tıklayınız.
 

Binalarda Enerji Performansı Direktifi,2050'ye kadar tamamen karbondan arındırılmış bir bina stokuna ulaşmayı hedeflemektedir. Bunun asıl amacı; AB binalarının %85'i 2000 yılından önce inşa edilmesi ve bunların %75'inin enerji performansı düşük olmasıdır.  Bu nedenle binaların enerji verimliliği konusunda harekete geçmek, enerji tasarrufu sağlamak, vatandaşlar ve küçük işletmeler için faturaları azaltmak ve 2050 yılına kadar sıfır emisyonlu ve tamamen karbondan arındırılmış bir bina stokuna ulaşmak için kilit öneme sahiptir.

AB'de tüketilen enerjinin %40’ı binalarda kullanılmaktadır. AB'nin enerji kaynaklı sera gazı emisyonlarının 1/3’ü gibi büyük bir kısmı binalardan kaynaklanmaktadır. AB'deki evlerde kullanılan enerjinin %80’ni gibi büyük bir kısmı ısıtma, soğutma ve sıcak su içindir.

AB genelinde, Avrupa'daki nüfusun %75'i haneler hala fosil yakıtlara bağlı ısıtma sistemleri kullanmaktadır. Bunun sonucu olarak AB ülkeleri   değişken gaz ithalatına maruz kalmakta, enerji egemenliği ve enerji güvenliğini tehlike olarak görmektedir. Özellikle Rusya ve Ukrayna savaşı sonrası AB ülkeleri fosil yakıtlardan en kısa sürede kurtulma ve fosil yakıt kullanımını ortadan kaldırmaya yönelik bir yol haritası belirlemiştir.

Bunun dışında AB ülkeleri fosil yakıt kullanımını azaltarak sera gazı emisyonlarını düşürme hedeflerine de ulaşmak için bir strateji oluşturmak için çalışıyorlar. Bu nedenle güneş enerjisi de dahil olmak üzere ısı pompaları, atık ısının geri kazanımı ve ısıtmada kullanılması, bölgesel ısıtma ve bölgesel soğutmaya ağırlık verilmesi, jeotermal enerjinin kullanılması, bio kütle ve bio yakıtların kullanılması,  yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını zorunlu kılan yeni direktifler ve yönetmelikler çıkarmaktadır. Bununla birlikte hükümetler teşvik sistemleri ile bu yönetmeliklerde kullanıcıları rahatlatan ve finansal olarak destekleyen çözümleri de hayata geçirmişlerdir. 

AB ülkeleri tamamen Avrupa endüstrisinin temiz ısı kullanarak güçlendirilmesi, AB sera gazının azaltılması üzerine yoğunlaşmıştır. 
Revize edilen direktifin en önemli özelliği, bina sektöründeki yatırımlara daha hedefe yönelik finansman sağlanmasını kolaylaştırması, diğer AB araçlarını tamamlaması ve hassas durumdaki tüketicileri destekleyerek enerji yoksulluğuyla mücadele etmesidir.

Binaların Avrupa Yeşil Anlaşması kapsamında AB'nin gelişmiş iklim hedefine uygun olmasını sağlamak için revize edilen direktif, 2030 yılına kadar bina sektöründe 2015 yılına kıyasla en az %60 emisyon azaltımına ulaşma ve 2050 yılına kadar karbondan arındırılmış, sıfır emisyonlu bir bina stokuna ulaşma hedefine katkıda bulunmaktadır.
Avrupa’nın temiz ısıtmaya geçişi ve yenilenebilir kaynaklara dayalı ısıtma ve soğutma sistemlerini yoğun kullanması, Avrupa'nın ekonomik büyümesini artıracak; rekabet edebilirlik ve enerji güvenliğini sağlayacak, topluma fayda sağlarken ve toplumun ekonomik olarak gelişmesine katkıda bulunurken iklim nötr hedefine önemli ölçüde katkıda bulunacaktır.

Bunun için alına kararla AB ülkeleri binalarda fosil yakıt kullanımının en geç 2040 yılına kadar azaltılma ve temiz ısıya geçişin sağlanması kararını almıştır. 

Temiz ısı teknolojileri ve yenilenebilir enerji kaynaklı hazların birlikte çalışabilir olmasını sağlanması üzerine çalışmalar yoğunlaşmıştır. 

AB Enerji Verimliliği Direktifi kapsamında AB ülkeleri 2030 yılına kadar enerji tüketimlerinde % 11,7 azalma sağlayacaktır. Kamu binaları sıfır emisyonlu binalara dönüştürülecektir.  2024-2025 yıllarında her yıl enerji kullanım tasarrufu %1,3, 2026-2027 yıllarında her yıl %1,5, 2028-2030 yıllarında ise % 1,9 olarak azaltılacaktır. Bu hedeflere uygun sistemler ve teşvikler uygulanacaktır. Özellikle atık ısıdan yararlanılarak bölgesel ısıtma ve bölgesel soğutma sistemlerine önem verilecektir. 
 

Revize edilen Binalarda Enerji Performansı Direktifindeki (EPBD) diğer tedbirler şunlardır

•    En düşük enerji performansına sahip binaların yenilenmesini tetiklemek için konut dışı binalar için minimum enerji performansı standartlarının kademeli olarak uygulamaya konulması

•    Ulusal konut bina stokunun ortalama enerji performansını 2020 yılına kıyasla 2030 yılına kadar %16 ve 2035 yılına kadar %20-22 oranında azaltmaya yönelik bağlayıcı bir hedef konulması

•    Yeni binaların sıfır emisyonlu olması için geliştirilmiş bir standart ve karbon emisyonun hesaplanması 

•    Ortak kriterlere dayalı enerji performans sınıfları ile Enerji Kimlik Belgelerinin güvenilirliğinin, kalitesinin ve dijitalleştirilmesinin artırılması

•    Bina sahiplerine aşamalı ve sürekli enerji yenilemelerinde rehberlik etmek üzere bina yenileme pasaportlarının uygulamaya konulması

•    Teknik ve ekonomik olarak mümkün olan tüm yeni binalarda ve bazı mevcut konut dışı binalarda güneş enerjisi teknolojilerinin kullanımının artırılması ve yeni binaların güneş enerjisine hazır (güneş enerjisi kurulumlarına ev sahipliği yapmaya uygun) olmasının sağlanması

•    Fosil yakıtlarla çalışan kazanların, 1 Ocak 2025'ten itibaren fosil yakıtlarla çalışan bağımsız kazanlara verilen sübvansiyonların sona ermesiyle başlayarak kademeli olarak kullanımdan kaldırılması

Kaynak: https://energy.ec.europa.eu/